Stres trzeba nazwać chorobą cywilizacyjną, syndromem XXI wieku. Długotrwały i intensywny stres ma destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie i zdrowie człowieka.

Niekorzystneobjawy stresu: drażliwość, gniew, nerwowość, lęk, depresja, huśtawka nastrojów, obniżona samoocena, myśli samobójcze, agresja, drżenie, tiki nerwowe, obgryzanie paznokci, nadmierny apetyt i nadmierny pociąg do alkoholu, zwiększone spożycie kofeiny, zakłócony rytm snu, zła gospodarka czasem, obniżona jakość pracy.

Stres manifestuje się w postaci szeregu symptomów ze strony organizmu. Objawy somatyczne stresu to: częste przeziębienia i infekcje, palpitacje serca, kłopoty z oddychaniem, ucisk w klatce piersiowej, bezsenność, skłonność do omdleń, migreny, ciśnieniowe bóle głowy, bóle w krzyżu, biegunki, zaparcia, problemy skórne, alergie, astma, wzmożone pocenie się i lepkość rąk, zaburzenia koncentracji, zaburzenia w miesiączkowaniu, szybka utrata wagi.

Stres wpływa na rozwój wielu chorób:

Powoduje zmiany wskaźników wegetatywno-somatycznych. Pod wpływem zagrożenia zostaje aktywizowany układ sympatyczny, zwiększa się wydzielanie adrenaliny, wzrastaciśnienie krwi, przyspiesza akcja serca, wzrastapoziom glukozywe krwi i hamowane są procesy trawienia. Stres bowiem wpływa na układ nerwowy (szczególnie na podwzgórze i przysadkę) i mobilizuje organizm do reakcji typu „walcz” albo „uciekaj”. Badania dotyczące wydarzeń życiowych, np. wykorzystujące Skalę Ponownego Przystosowania Społecznego autorstwa T.H. Holmesa i R.H. Rahe’a, wskazują, że osoby, które przeżyły więcej bolesnych doświadczeń życiowych (m. in.śmierć współmałżonka,rozwód,utratę pracyitp.) w porównaniu z ludźmi o mniejszej liczbie takich zdarzeń, w większym stopniu są narażone na zachorowanie,np. na zawał serca, chorobę wieńcową, wrzody żołąka i dwunastnicy, wylewy, miażdżycę. 

Ekstremalny stres, np. związany z wojną czy przeżyciem klęski żywiołowej, może powodowaćPTSD–zespół stresu pourazowego, który charakteryzuje się zaburzeniem snu, nawracającymi wspomnieniamitraumy, stanem lęku i depresji, obniżoną wrażliwością w stosunku do otoczenia,trudnościami w koncentracji uwagi, drażliwością i wybuchami złości. Psychologowie zwracają uwagę, że mogą istnieć pewne cechyosobowości(nastawienia, predyspozycje), które przy współwystępowaniu innych czynników ryzyka, np.nadwagi,palenia tytoniu, uwarunkowań genetycznych,podwyższonego ciśnienia krwii niewłaściwejdiety, zwiększają ryzyko zachorowania nachoroby układu krążenia. Do takich czynników zwiększających prawdopodobieństwo zaburzeń zdrowotnych zalicza się wzór zachowania A.

Liczne badania wskazują, że typ zachowania A (WZA) przyczynia się dozmian miażdżycowychichoroby niedokrwiennej serca.

Osoby przejawiające wzór zachowania A angażują się w permanentną walkę o zdobycie jak największej ilości celów, w jak najkrótszym czasie, mają silną potrzebę osiągnięć iawansu, tendencję do dominacji i agresywności, są niecierpliwe, energiczne, mają skłonność do współzawodnictwa,rywalizacji, pośpiechu oraz ignorują oznaki zmęczenia i przepracowania.

Należy pamiętać, że sam stres nie wywołuje choroby, a jedynie przyspiesza proces zachorowania!

Sytuacje stresowepowodująspadek odpornościorganizmu. Dokonuje się to na skutek ścisłego powiązania międzyukładem immunologicznym, dokrewnym i nerwowym. Gwałtowny wyrzut adrenaliny i skurcz naczyń wieńcowych, wywołany silnym stresem, może doprowadzić do tzw. zawału pozanaczyniowego. Badania psychologiczne wykazują, że stres związany z pracą zwiększa ryzyko zgonu. Zawał serca najbardziej grozi tym osobom, które mają duży zakres odpowiedzialności i którym stawia się duże wymagania. Ponadto, kumulujące się w ciągu życia stresy mogą wyjaśnić zjawiskoprzedwczesnegostarzenia się. Stres może w sposób istotny decydować o długości naszego istnienia.

Sposoby na zmniejszenie stresu:

Umiejętność radzenia sobie z przeciwnościami losu stanowi wypadkową doświadczeń życiowych,temperamentu, cech osobowości, systemu wartości, wsparcia społecznego, światopoglądu, sposobu myślenia itp. W dużej mierzeodporność na streswynika z filozofii życia. Tylko od człowieka zależy, czy pozwoli przytłoczyć się stresom.

Może warto zmienić własnystyl życia:

•   zadbać o odpowiednią dietę, bogatą w witaminy i minerały, np.magnez
•       aktywność fizyczna pod każdą postacią – od spaceru, przez taniec aż po biegi, gra w piłkę, pływanie, rower, aerobic…
•      pobyć z samym sobą, z naturą, z drugim człowiekiem i zapomnieć o chaosie dnia codziennego
•        relaksacja i pozytywne myślenie, muzykoterapia
•        hobby, pasje, zainteresowania