Władysław Podkowiński, W ogrodzie, Muzeum Śląskie, Niezła sztuka

 

 

 

W kręgu malarzy.
Władysław Podkowiński,
jeden z pierwszych
polskich impresjonistów, przedstawiciel
symbolizmu i ekspresjonizmu

Znalezione obrazy dla zapytania: podkowiński niezła sztuka net                                                                                                               / Fot. niezlasztuka.net

07.02.2021 r. 

Choć najbardziej znane działa Podkowińskiego to ,,Szał uniesień" oraz ,,Ulica Nowy Świat w Warszawie w dzień letni", to warto pamiętać, że twórczość artysty to przecież znacznie więcej, bowiem jako malarz-kolorysta zachwyca licznymi olejami plenerowymi uwieczniającymi piękno otaczającej przyrody, co zjednuje mu podziw u kolejnych pokoleń miłośników malarstwa.

Władysław Podkowiński urodził się 4 lutego 1866 r.  w Warszawie. Zmarł wcześnie, zaledwie w wieku 29 lat, 5 stycznia 1895 r.  w Warszawie. Spoczywa na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim. Był jednym z prekursorów impresjonizmu, symbolizmu oraz ekspresjonizmu w Polsce. Malarz oraz rysownik. Ilustrował czasopisma, ale także książki i kalendarze.

Na początku artystycznej kariery Władysław Podkowiński  jeszcze jako rysownik najwięcej miejsca poświęcał życiu swego rodzinnego miasta – Warszawy. Po powrocie z zagranicy, z Paryża w styczniu 1890 r. wynajął belweder w pałacu Kossakowskich przy ul. Nowy Świat (dzisiaj nr 19), gdzie mieszkał do swej przedwczesnej śmierci i tworzył. W późniejszych latach już jako wyłącznie malarz  tematu miasta  prawie nie podejmował.

Wyjątkiem była tylko ulica Nowy Świat, rysowana i malowana z okna jego pracowni, owej „wieży”, czyli miejski pejzaż, tak często podejmowany przez francuskich impresjonistów. Do dnia dzisiejszego zachowały się trzy dzieła Podkowińskiego z tym  motywem: dwie akwarele ,,zimowe” i jeden obraz olejny malowany latem. Przypuszcza się, że prac z tą ulicą widzianą w kierunku Karkowskiego Przedmieścia powstało o wiele więcej i o różnych porach roku, jednak jak znaczna część dorobku artysty, uległy spaleniu w czasie Powstania Warszawskiego. 

Tak więc po serii akwareli stworzonych zimą,  latem 1892 r. Podkowiński stworzył olejem płótno ,,Ulica Nowy Świat w dzień letni”. W dziele tym zostały przeciwstawione dwie tonacje barwne – ciepła i zimna, z wykorzystaniem naturalnego rozkładu światła słonecznego po obu stronach ulicy. Mimo rozłożonych plam czerwieni i zieleni obraz zdominowany jest przez dużą ilość bieli zabarwionej chłodnym różem i błękitami wibrującymi w porowatej powierzchni. Obraz jest prezentowany w Muzeum Narodowym w Warszawie razem z innymi impresjonistycznymi pracami malarza.

Warto  zwrócić uwagę na majaczące w oddali wieże kościoła św. Krzyża. To tam artysta został ochrzczony w 1866 r. Jak patrzeć na to dzieło, to niejako od razu przychodzi  na myśl ,,Lalka” Bolesława Prusa, zdaniem wielu najlepsza polska powieść, jaka została kiedykolwiek napisana. Oczyma wyobraźni zobaczymy tam pana Stanisława Wokulskiego spacerującego tą ulicą w stronę Krakowskiego Przedmieścia, gdzie miał swój kantor galanteryjny, czy pannę Izabelę Łęcką jadącą dorożką w towarzystwie ojca Tomasza lub ciotki Joanny, hrabiny Karolowej. Te same czasy, ci sami ludzie. Obrazy i słowa zawsze się wzajemnie uzupełniają…

Plik:Władysław Podkowiński, Ulica Nowy Świat w Warszawie w dzień letni.jpgWładysław Podkowiński, ,,Ulica Nowy Świat w dzień letni” ; 1892 r., olej na płótnie;
styl realizm, impresjonizm; 120 x 84 cm; MN w Warszawie /
Fot. Wikimedia Commons

Niepospolity talent malarza-kolorysty rozwinął Władysław Podkowiński w obfitej serii pejzaży i plenerowych scen rodzajowych z 1892 r. powstałych podczas wakacji spędzonych w podwarszawskich majątkach przyjaciół, w Mokrej Wsi i Chrzęsnem.

Wtedy  namalował swe najpiękniejsze obrazy plenerowe, m.in. ,,W ogrodzie przy klombie”, ,,W ogrodzie”, ,,Jezioro w parku”, czy słynne ,,Dzieci w ogrodzie”; obrazy ujawniające kontemplacyjną postawę twórcy wobec zjawisk natury.

Uwiecznił w nich swoich przyjaciół, oddających się wakacyjnym przyjemnościom spokojnego, zwyczajnego życia na wsi. W ukwieconym zakątku ogrodu w Chrzęsnem podpatrzył na przykład scenę podlewania klombu przez dzieci - małych ogrodników. Byli nimi synowie malarza Miłosza Kotarbińskiego. Chłopczyk z konewką to sześcioletni Tadeusz Kotarbiński (1886-1981), przyszły światowej sławy uczony, a za nim Mieczysław Kotarbiński (1890-1943), przyszły artysta.

,,Dzieci  w ogrodzie” - w tej scenie z dziecięcymi bohaterami obcujemy z  pozytywnymi emocjami, uczuciowością. Wnikliwy obserwator - malarz  uchwycil wiele mówiące zachowania, pozy i gesty. W kompozycji obrazu Podkowiński użył ulubionego zabiegu ujęcia i wykadrowania w bliskim planie fragmentu natury, podpatrzonego z ogromną wnikliwością naturalisty. Zbudowany po przekątnej obraz zachwyca niejednego oglądającego! Malarz oparł go na kontraście gamy ciepłej i zimnej, z przewagą tonacji żółcieni i zieleni. Paletę dopełnił szaro fioletowym błękitem w partii furtki ogrodowej, figurek dzieci i ich krótkich cieni na ścieżce. Efekt upalnego letniego dnia osiągnął artysta nadając scenie w rozsłonecznionym ogrodzie lekko rozbielony ton.

Prezentacja na jesiennym Salonie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w 1892 r. malarskich rezultatów letniego pleneru, a także innych obrazów z tego roku, złagodziła ostrze krytyki, wyśmiewającej i opluwającej Podkowińskiego od czasu wystawienia pierwszych obrazów impresjonistycznych w 1890 r. 

Plik:Władysław Podkowiński - Children in the garden - Google Art Project.jpgWładysław Podkowiński, ,,Dzieci  w ogrodzie", 1892 r.; olej na płótnie;
scena rodzajowa, styl: realizm, impresjonizm; 47 x 62 cm; MN w Warszawie 
/Fot. Wikimedia Commons

 

Źródło: 
Elżbieta Cherezińska https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/509163
https://tvrepublika.pl/Dzis-obchodzimy-155-rocznice-narodzin-Wladyslawa-Podkowinskiego-Przypomnienie-tworczosci-artysty,111804.html {dostęp 2021-02-04}
Ministerstwo Kultury https://twitter.com/MKiDN_GOV_PL/status/1357243279650287616 [dostep 2021-02-01}
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/wladyslaw-podkowinski-w-ogrodzie/
Redakcja: Lidia Jurek i Joanna Ziental